لیست فرهنگ لغات و اصطلاحات کوچه بازاری قسمت 282

دست به گردن-در حال معاشقه-سریع الوصول

آنکادر کردن(اصطلاحی در ارتش برای جمع‌کردن رختخواب)

حریم گرفتن-از کسی پروا داشتن-احترام کسی را نگه داشتن

به کوری چشم کسی-بر خلاف میل کسی

از هول هلیم توی دیگ افتادن(از حرص و طمع زیاد به جای سود زیان دیدن)

درازکش کردن-رو در روی زمین دراز کشیدن

اسرار مگو(حرف‌های ناگفتنی)

 

ازراه‌نرسیده-در همان لحظه‌ی رسیدن-به مجرد ورود

آینه‌ی کسی بودن(یکسره از کسی تقلید کردن)

چوب زیر دم کردن-تحریک کردن

باهاس-باید-بایست
پا شدن-از جا برخاستن
رد خور-رد شدنی-سزاوار ترک کردن

دستم به دامنت-به یاری ات سخت نیاز دارم

خدمت رسیدن-به حضور رسیدن

دارایی-ثروت-وزارت خانه ای که امور مالی کشور در آن رسیدگی و برنامه ریزی می شود

چشمم روشن-از تو انتظار نداشتم

توپ بستن به مال-حیف و میل کردن مال-ولخرجی کردن

با کاره-کسی که هر کاری از او ساخته است

به هر حال-در هر حال-در هر صورت

(به زبان کودکان) زخم شدن

پاچه ی کسی را گرفتن-بی جهت و بی مقدمه برکسی آشفتن

 

جزاندن-آزار و اذیت کردن

چزاندن-ضعیفی را آزار دادن

بست زدن-کشیدن یک بست تریاک

تو حرف کسی دویدن-حرف میان حرف آوردن-حرف کسی را قطع کردن

بسلامتی-سلامتی دادن-هنگام نوشیدن شراب به یکدیگر می گویند

پاشنه ی دهان را کشیدن-دشنام فراوان دادن

به قدر پشت خاک انداز-بسیار کوچک و محقر

آبِ جو(ب)(مال دنیا، هرچیز فراوان و بی‌ارزش)

تُف به دهن-حیرت زده

از زبان کسی مو در آمدن-کنایه از فرط تکرار و بی‌نتیجه بودن سخنی است

زنده باد-باقی و شاداب و فرخنده باد

درازکش کردن-رو در روی زمین دراز کشیدن

چش شده ؟-او را چه شده است ؟

دنده کج-کج خلق-یکدنده
باج به شغال دادن-به شخصی پست رشوه دادن

دل و روده بالا آمدن-به حالت تهوع افتادن

چهار چنگول شدن-خشک شدن اعضای بدن

زخمه-ضربه ای که برای نواختن به تار می زنند.

دو لُپه خوردن-با خرص و ولع خوردن-لقمه های بزرگ برداشتن

 

جهنم-کلامی که آن را به هنگام بی اهمیت دانستن چیزی می گویند

دک شدن-جیم شدن-ناپدید شدن

ریش کسی سر بالا رفتن-به مرگ نزدیک بودن کسی

توان هماوردی با کسی را داشتن

جن بو داده-نوعی دشنام است

 

چندش شدن-حالت چندش دست دادن

چندش شدن-حالت چندش دست دادن

راست و ریس کردن-آماده کردن-به ظاهر درست کردن
باب-مرسوم-معمول

بو گرفتن-بد بو شدن-بوی چیز دیگری را گرفتن

رگ به رگ شدن-ضرب خوردن و پیچیدن مفصل

به هم زدن-قطع رابطه کردن

به حساب-مثلا-یعنی

بود و نبود-آنچه می تواند وجود داشته باشد-مال و منال-همه ی دارایی

راست روده شدن-اسهال گرفتن

استغفرالله(خدا نکند، خدای نکرده، هرگز)

صدایی برای نهیب زدن و راندن سگ

ذلیل مرده-ذلیل شده

خود را گم کردن-خود را برتر از آن که هست دانستن-سابقه ی خود را فراموش کردن

زد و بند کردن-ساخت و پاخت کردن-توطئه کردن

تق تق کردن-آواز برخورد پیاپی دو چیز به یکدیگر

بد عنق-کج خلق-بد اخلاق

افت کردن(کاهش یافتن، کم شدن)

از روی شکم‌سیری-از سر بی‌مسئولیتی-بدون تعمق

 

 

پنج تن آل عبا- پنج تن

 

آدم بی‌معنی-آدم بی‌خود

زلم زیمبو-لوازم بی مصرف و بی ارزش

جیب بر-دزدی که در جیب دیگران دست می برد

ریش در دست کسی دادن-اختیار خود را به دیگری سپردن-کار خود را به دیگری واگذار کردن

خیابان گز کردن-ول گشتن

تنگ-بسیار نزدیک-چسبیده

پیش کرایه-کرایه ای که در مبدا پرداخت می شود

زاپاس-ذخیره-یدک-آدم بی مصرف و زوار دررفته

زبان کوچکه-زبان کوچک

خیره-بی شرم-پر رو
خبر کسی یا چیزی را آوردن-مرگ و نابودی کسی یا چیزی را اعلام کردن-مردن-نابودی

چُس افاده-افاده ی بی جا

چله دار-کسی که در روز چهلم مرگ عزیزی عزاداری کند

آینه‌ی دق(آینه‌ای که شخص خود را در آن عجیب و غریب می‌بیند – شخص عبوس و بدقدم)
روشن کردن چراغ اول-نخستین پولی که معرکه گیران از تماشاچیان می گیرند

بی بی قدومه-دختر بچه ای که ادای مادر بزرگ ها را در می آورد

توی هم رفتن سگرمه-گره بر ابرو زدن بر اثر خشم

 

درگیر شدن-گرفتار شدن-دچار آمدن-برخورد کردن
دل دار-دلیر-شجاع-معشوق

به دندان کشیدن-خون دل خوردن-کاری پر زحمت انجام دادن

بازداشتی-زندانی موقت

به غوره مویز شدن-آموزش ندیده و بی تجربه ادعا داشتن

خوش مشرب-خوش معاشرت-اهل گفت و گو

پیاده کردن-انجام دادن-تحقق بخشیدن-از هم باز کردن
دست خوش !-آفرین
 

آب از سر گذشتن(کار از چاره و تدبیر گذشتن)

جای ارزن نبودن-بسیار شلوغ بودن-جای سورن انداختن نبودن-سگ صاحبش را نشناختن
خون کسی را به شیشه کردن-کسی را رنج و آزار بسیار دادن

آنجا رفتن که عرب نی انداخت(به جایی دور و بی‌بازگشت رفتن)

 

پنج تن-محمد-علی-فاطمه-حسن و حسین

بادکش کردن-بیرون کشیدن خون بوسیله ی بادکش

پدر کسی در آمدن-بسیار اذیت شدن-دخل کسی آمدن

 

ازرق شامی-اخمو-ترشرو

پاتیل در رفته-پیر و شکسته

حمله گرفتن-غش کردن

جزغاله شدن-سخت سوختن-زغال شدن

دایر کردن-بر پا کردن-رواج دادن-آباد کردن

اوضاع احوال-وضع و حال

 

زیر رکاب کشیدن کسی-کسی را مطیع و تابع ساختن

استخوان‌بزرگ(شخص دارای اصل و نسب)

انگشت به دندان گزیدن-متحیر شدن-حسرت خوردن

توی کوک کسی یا چیزی رفتن-کسی یا چیزی را زیر نظر داشتن- توی نخ چیزی رفتن

آب نخوردن چشم(امید نداشتن)
آب نخوردن چشم-امید نداشتن

چاخان پاخان-دروغ

خودکرده-کاری که بدون مشورت شده باشد
جل و پلاس خود را پهن کردن-در جایی اقامت کردن
خر تب کرده-به تمسخر به کسی می گویند که در هوای گرم لباس بسیار کلفت بپوشد

چاروادارکُش-جنس تقلبی-چیز بد

پخته-با تجربه-دنیا دیده

دور کسی یا چیزی را خیط کشیدن-با کسی قطع رابطه کردن-از خیر کسی یا چیزی گذشتن

 

خرافاتی-آن که به خرافات باور دارد-عقب مانده

انگشت روی چیزی گذاشتن(موضوعی را مورد توجه قرار دادن)

جگرک-نگا. جغور بغور

باد بُروت-خودخواهی-غرور-تکبر

پا روی دم کسی گذاشتن-کسی را آزردن و به کینه جویی برانگیختن

آتش‌پاره(شوخ و شنگ، فرز و چالاک، کرم شبتاب)

خشکه بی آب-نوعی فولاد که آهن و چدن را با آن می تراشند

آتش‌پاره-شوخ و شنگ-فرز و چالاک-کرم شبتاب
ته نشست-رسوب
آدم بی‌سر و پا-متضاد آدم درست‌وحسابی
این در و آن در زدن(برای انجام کاری کوشش بسیار کردن)

خشت به قالب زدن-نگا. خشت انداختن

چشمه آمدن-گوشه ای از مهارت خود را نشان دادن

دهن کجی-ادا و شکلک به قصد مسخره کردن-بی اعتنایی

پوشال-چیزهای سبک-میان تهی و بی ارزش
 

جهیز-اسباب خانه و زندگی که عروس به خانه ی شوهر می برد

زبیل-آشغال-زباله
تق سرما شکستن- تک سرما شکستن
پاپوش درست کردن-پرونده درست کردن- توطئه کردن

زیر پای خود را سست دیدن-موقعیت خود را نااستوار دیدن-شغل و سمت خود را در خطر دیدن

تند نویسی-سریع نویسی

از گل نازک‌تر به کسی نگفتن-با کسی سخت مهربان و پرمحبت رفتار کردن
دوا خور-معتاد به الکل
به حساب آوردن کسی-برای کسی اهمیت قائل شدن-دخالت دادن کسی

ابنه‌ای(کسی که با شوخی‌های زشت و حرکات جلف وسیله‌ی آزار خود را فراهم می‌آورد)

حاضر کردن-از بر کردن-روان کردن

چول-بیابان

دم و دستگاه چیدن-اسباب و آلات چیدن

 

تحت اللفظی-کلمه به کلمه

خیس گذاشتن-در آب ریختن آرد برای تهیه ی خمیر

 

دست پیش-گدا
خانه خمیر-نگا. خانه خراب

دَم پهن-نوعی انبر دست که نوک پهن دارد

دل و روده بالا آمدن-به حالت تهوع افتادن

دلنگ و دلنگ-صدای زنگ و ناقوس
خیط شدن-نگا. خیت شدن
رشته برشته-حرف های بی هوده و بی معنی

دنده ی کسی خاریدن-میل به کتک خوردن داشتن-کرم داشتن-تن کسی خاریدن

آب به چشم آمدن(طمع کردن)

ریق رحمت را سر کشیدن-ریغ رحمت را سر کشیدن

چُس افاده-افاده ی بی جا

آدم عوضی(کسی که ظاهرش با باطنش یکی نیست، بدطینت)
چهار چنگول شدن-خشک شدن اعضای بدن

رشته ها را پنبه کردن-کارهای انجام شده را به باد دادن

ختنه نکرده-آزمند-پول پرست-نامسلمان-پدر سوخته

 

چسش دادن کاری را-لفت و لعاب دادن-بیش از اندازه مهم وانمود کردن

آجیل دادن-رشوه دادن-حق و حساب دادن

داغ دیدن-شاهد مرگ عزیزی شدن
این و آن را دیدن(برای انجام کاری از همه کمک گرفتن)

ادرار کوچک-شاش

رو شدن-آشکار شدن-فاش شدن

دست و رو شسته-بی شرم-وقیح

پا بریده بودن-ترک آمد و رفت کردن
جلودار کسی بودن-از پس کسی بر آمدن-مانع کسی شدن
جلو کسی درآمدن-با کسی مقابله کردن-حق کسی را کف دستش گذاشتن

از آب و گل در آمدن-مراحل اولیه‌ی شکل‌پذیری را پشت سر گذاشتن-بزرگ شدن کودک
پچ پچ-نجوا-حرف زیر گوشی

تو ریختن دل-سخت نگران شدن و ترسیدن بر اثر شنیدن خبر ناگوار

جفتک چارکش زدن-کنایه از جفتک زدن

آسمان غرمبه(صدای رعد، تندر)

بکسل کردن-چیزی را به دنبال خود کشیدن و بردن

پا زدن-حق را پایمال کردن-زیان رساندن

باز نشسته ک-سی که بدلیل پیری و یا علل دیگر از کار کردن دست کشیده است و حقوقی دریافت می کند

خاله ماستی-آدم بی اهمیت و بی ارزش
خیال باف-مالیخولیایی-کسی که همواره در عالم خیال به سر می برد و عملی نمی کند

از جا پریدن-یکه خوردن-عصبی شدن

پایانه-ترمینال-نقطه ای که یک داده وارد دستگاه می شود و یا از آن خارج می شود

خون مردگی-حالت مردن خون در زیر پوست-کبودی

تَک سرما شکستن-از شدت سرما کاسته شدن

ریسک کردن-به کاری خطرناک دست زدن

زبان آدم سر کسی نشدن-به حرف منطقی تن ندادن و آن را نپذیرفتن

رگ خواب-نقطه ی ضعف-راه تسلط بر کسی
خط هوایی-راه هوایی-مسیر هواپیما

خدمت کردن-دوره ی سربازی را طی کردن

از بی‌کاری مگس پراندن-بی‌کار و بدون سرگرمی ماندن

اله و بله-چنین و چنان

پساب-آبی که پیش از این در آن چیزی خیسانده یا جوشانده باشند

تریاکی-معتاد به تریاک
چشم زهره رفتن-با خشم نگاه کردن

تردستی-مهارت-شعبده بازی

پای خود را کنار کشیدن-دخالت نکردن

از بی‌کاری مگس پراندن-بی‌کار و بدون سرگرمی ماندن

پای چیزی را جور کردن-وسیله ی انجام کاری را فراهم کردن

الف الف کردن-قاچ‌قاچ کردن
رو شدن-آشکار شدن-فاش شدن

 

دیر جوش-آن که دیر الفت و دوستی پیدا می کند

دانشگاه-محل آموزش دانش و فلسفه و هنر

اخلاق سگی(تندخویی بیش از اندازه، ناسازگاری با همه)

درگذشتن-صرف نظر کردن-مردن

اجباری(خدمت سربازی)
به ته دیگ خوردن کفگیر-بی چیز شدن-تمام شدن سرمایه

در بردن-بیرون بردن-گذراندن

پُرکوب-حرکت سریع و پر صدا

پا پیچ کسی شدن-با کسی در آویختن-به کسی سماجت کردن

تو دهنی-ضربه ای که به دهان کسی بزنند-سخنی درشت در پاسخ کسی

درد-نفرینی مانند کوفت-زهرمار-مرض
زهره دان-کیسه ی صفرا

دستمال ابریشمی-چاپلوسی-تملق

انگشت خوردن(افسوس خوردن، پشیمان بودن)

چپو کردن-چاپیدن-غارت کردن

درزن-دوجین-دوازده تا از چیزی

به بیراهه زدن-از بیراهه رفتن-از جاده ی اصلی منحرف شدن
از ته دل(از سر صدق و صفا)
دخترکی-دوشیزگی-بکارت

پس دیدن هوا-اوضاع را نامساعد دیدن-احساس خطر کردن

جانمی-کلمه ای که در مقام خوش آمد و تقدیر از کسی می گویند

روی خود کشیدن-رو کشیدن
چُس افاده-افاده ی بی جا
اول دشت((نزد کسبه) نخستین فروش بامداد)

حلوا خور-مرده خور-کسی که همیشه برای خوردن به مجالس ترحیم می رود

چربیدن-برتر بودن-پیش بودن

تو پوست کسی افتادن-کسی را وسوسه کردن

زور چپان کردن-به زور در جایی فرو بردن

دست ننه ات درد نکند-به تمسخر به کسی که کار نادرست کرده است می گویند

پایگیر کسی شدن-زیان یا جرمی به کسی افتادن

ادرار کوچک-شاش
داریه نم کن-کسی که پوست داریه را نم می زند تا نیکو بنوازد-چاپلوس
باش !-نگاه کن-ببین
رکاب کش-به تاخت-با سرعت

دنیا پسند-آن چه که همه بپسندند

تنه ی کسی به تن آدم خوردن-عادت و خوی کسی را پذیرفتن

چاق کردن کاری-رو به راه کردن کاری-راه انداختن کاری

باج سبیل-چیزی که به ناحق به اشخاص قلدر و مقتدر باید داد

تف مالی-سرسری شستن و اندکی آب زدن-هنگام بوسیدن-آب دهان و لب ها را به صورت کسی زدن

خوش ظاهر-دارای ظاهر آراسته-کنایه از بدجنس

خیالاتی-وسواسی-آن که پندار و توهمات بی جا دارد

پا لب گور داشتن-بسیار پیر بودن-در شرف مرگ بودن

راست شدن مو بر تن-سخت ترسیدن-وحشت کردن

دل کسی آب شدن-به اوج تمنا رسیدن-بسیار مشتاق شدن-بی تاب شدن

بچه انداختن-بچه ی نارس بدنیا آوردن

از این دنده به آن دنده غلتیدن-از درد یا فکر و خیال نخوابیدن

پدر مرده-یتیم-خطابی به هنگام خشم مانند پدر آمرزیده یا ننه مرده
آمد کردن(رخ‌دادن واقعه‌ای خجسته)
خاور شناس-دانا به فرهنگ شرق

باری به هر جهت کردن-در انجام کاری تعلل و تردید کردن

روغن داغ-روغن گداخته

چوچوله باز-زنباره-دوست دار زنان بدکاره

تشنه ی چیزی بودن-یه چیزی سخت اشتیاق داشتن

بو دادن-بوی بد دادن-مشکوک بودن
خوشبختانه-از حُسن اتفاق

چانه-گلوله ی خمیر نان

تعریفی-قابل توجه-عالی
پر و پخش-پراکنده

پا پس کشیدن-عقب کشیدن

چوب دو سر طلا-منفور از هر دو طرف-از این جا مانده و از آن جا رانده

بزن بهادر-اهل دعوا و مرافعه-قلچماق-پر زور

تِر زدن-خراب کردن کار

چروک خورده-چین خورده-ناصاف شده

پنج دری-اتاقی که پنج در دارد

از بن ناخن(ذخیره، بندگی، اطاعت)

 

جای پا-اثر-نشانه-رد

دبوری-بی سر و پایی-ولگردی

خاتون پنجره-بازیچه ای که کودکان با پنج چوب می سازند
تِلِک و پِلِک-رخت و وسائل ناچیز خانه
از حساب پرت بودن-در اشتباه بودن
دل فرو ریختن-سخت وحشت کردن-بسیار ترسیدن

رو دستی-نوعی دستکش-ضربه ی روی دست-حقه-کلک

آتش کردن (گشودن)(شلیک کردن)

 

برخورد کردن به تریج قبای کسی-گران آمدن-بی دلیل ناراحت شدن-به کسی توهین شدن

چپ دست کسی-که کارهایش را با دست چپ می کند

از نافِ جایی آمدن-کاری را به‌خوبی اهل جایی انجام دادن

روغن مالی-روغن زدن به دستگاه

 

تُخم-اصل هرچیزی-دانه

پا اندازی-واسطه ی اعمال نامشروع شدن-جاکشی

 

ریزه خوانی کردن-غرغر کردن-نق زدن-ایراد گرفتن

امن و امان(بدون بیم و هراس)

جنجال-هیاهو-داد و فریاد-غوغا

 
دندان پر کردن-ترمیم دندان آسیب دیده

دست زدن-کوبیدن دو دست به یکدیگر همراه با نوای موسیقی یا برای تشویق
حرف را خوردن-ناگهان سخن را بریدن و خاموش شدن

آب مروارید-تار شدن عدسی چشم

از پشت کوه آمدن-بی‌خبر از آداب و رسوم بودن-دهاتی بودن
استخوان ترکاندن(رشد ناگهانی اندام پس از رسیدن به سن بلوغ)
دود چیزی تو چشم کسی رفتن-سودش به کسی و زیانش به دیگری زسیدن

خود یا چیزی را با افاده به دیگری نمودن

از بیخ عرب بودن(یکسره منکر شدن، به‌کلی زیر چیزی زدن)

داغ باطل زدن-از کار انداختن-از رونق و رواج انداختن

ارزانی(بخشیدن، دادن)

روی کسی را به زمین انداختن-درخواست کسی را رد کردن

از حساب پرت بودن(در اشتباه بودن)

تا فیها خالدون-تا پایان-همه و همه

 

خام شدن-فریب خوردن-اغفال شدن

آهنگ ریپ‌دار(آهنگی که یک ضرب آن کم باشد)

دست آخر-سرانجام-آخر سر-آخر کاری

بکوب بکوب-با شتاب-تند و تند

 

خارج از حد-بیش از اندازه
خون گرفته-آن که قتلی کرده و نگرانی آن او را از حال عادی خارج کرده است

چروکیده-چین دار شده-ناصاف

زیر پای خود را سست دیدن-موقعیت خود را نااستوار دیدن-شغل و سمت خود را در خطر دیدن

آسمان را سِیر کردن(سخت خوشنود بودن، لذت بسیار بردن)

بکوب بکوب-با شتاب-تند و تند

پر کسی به پر کسی گرفتن-برخورد مختصری با کسی داشتن

روی دست کسی ماندن-به فروش نرفتن-باد کردن

این و آن را دیدن-برای انجام کاری از همه کمک گرفتن

دود از کله ی کسی برخاستن-سخت شگفت زده شدن-حیرت بسیار کردن

پاتال-سالخورده-پیر

استخوان‌فروش-ستایشگر آبا و اجداد

خشتک دراندن-نگا. خشتک پاره کردن

خاک بر سر-توسری خورده-داغ دیده-بدبخت

افسار پاره کردن(سرپیچی کردن، یاغی شدن)

رو دست زدن-فریب دادن-خام کردن

خفگی-حالت فشردگی گلو و تنگی نفس