کاملترین مجموعه فرهنگ لغات و اصطلاحات کوچه بازاری ایرانی قسمت 338

ترقه فرنگی-بچه ی شرور

دربست-یک جا-به طور کامل-به طور کلی
 

پیش چشم داشتن-در برابر چشم قرار دادن

چرک و خون-چرک آلوده به خون

از بای بسم الله تا تای تَمَت-از اول تا آخر-از سیر تا پیاز

تن در دادن-به کاری حاضر شدن-انجام کاری را پذیرفتن

آب حیات(عشق و محبت، دهان معشوق)

تن در دادن-به کاری حاضر شدن-انجام کاری را پذیرفتن
اُرُسی-کفش

خنگ-نادان-ابله-کودن
خاصه فروش-فروشنده ی جنس های مرغوب و برگزیده
بد ریخت-بد شکل-بد هیکل-بد قواره

تن به کار دادن-زیر بار کار و مسئولیت رفتن-برای کار آماده شدن

دشت-فروش اول کاسب-نخستین پول دریافتی کاسب

بزن قدش-دعوت به دست دادن برای نشان دادن توافق و همدلی

پَخ-مسطح-بی ژرفا
با نگاه کسی را خوردن-با چشم خریدار یا شهوانی به کسی نگریستن

 
آشنایی به روشنایی انداختن-پس از مدت‌ها تصادفی آشنایی را دیدن

اختر در پیراهن کردن-بی قرار کردن

ته نشین-رسوب کرده

چُس افاده-افاده ی بی جا

حرم خانه-درون خانه که زنان زندگی می کنند
برادر دینی-هم کیش-هم مذهب
ریش سفید-مرد سالخورده و محترم

دور اندیشی-پایان نگری-عاقبت اندیشی

در آوردن تقلید-ادای کسی را در آوردن-مسخره کردن

 

پنبه از گوش در آوردن-از غفلت در آمدن-هوشیار شدن

دخترینه-دختر-مونث

ذات نداشتن-ذات کسی خراب بودن

 

 

خون مردن-منجمد شدن خون در زیر پوست بر اثر ضربه
اتوکشیده-با سر و وضعی شسته‌ورفته و مرتب

دوا خور کردن-عرق خور کردن-مسموم کردن

دست کم-حداقل

 

از خاک برداشتن(کسی را نواختن و به جایی رساندن)
خودی-آشنا

ذات کسی خراب بودن-بد اصل و نسب بودن-اصالت نداشتن-بد جنس بودن

 
آدم سر به راه(شخص خوب و نجیب، کسی که مزاحم دیگران نیست)
بو دادن-بوی بد دادن-مشکوک بودن

 

 

تخت-آسوده-رضایت بخش-صاف و هموار

جفت و جلا-تکاپو و تلاش-دوز و کلک

درازکش کردن-رو در روی زمین دراز کشیدن

 

بیا و ببین-تماشایی-بسیار جالب-قابل توجه

افتادن بچه-سقط شدن جنین

راه افتادن-آغاز راه رفتن کودک-آغاز به کار کردن-روشن شدن دستگاه-رونق یافتن کسب و کار

چوب علی موجود-چوب کج و معوج درویشان

تند رفتن-دور برداشتن-زیاده روی کردن-از حد خود تجاوز کردن

چلاق-دست و پا شکسته یا بریده

 

بقچه بندی-ران چاق

راه راه-دارای خطوط موازی

جبهه ی جنگ-میدان جنگ
خالچه و میخچه گذاشتن-شاخ و برگ دادن-شرح و تفصیل بیش از اندازه دادن

چربیدن-برتر بودن-پیش بودن

پر کسی به پر کسی گرفتن-برخورد مختصری با کسی داشتن

دست کم-حداقل

دَم ِ پَر کسی رفتن-نزدیک کسی رفتن-به کسی پناه بردن

چای کاری-کشت و زرع چای

انگشت‌شمار(کم، معدود)

افتادن تشت کسی از بام-رسوا شدن-باز شدن مشت کسی

چینه چینه خوردن-ریزه خواری کردن

پیش انداختن-جلو انداختن-مقدم داشتن

پرت شدن از جایی-پایین افتادن از جایی

تصدق شدن کسی را-بلاگردان کسی شدن-قربان صدقه ی کسی رفتن

زیج نشستن-خانه نشین شدن-انزوا گزیدن-از دوستان بریدن

زبان فهم-کسی که مطلب یا سخنی را خوب در می یابد

 

دهنه-لگام چارپایان-دهانه ی بازار

حِجله-گنبد مانندی که همراه با آیینه های ریز و گوی های صیقلی بر گور افراد جوانمرگ شده می گذارند

جز و وز-اظهار عجز و ناراحتی-شرح غم و اندوه-صدای سوختن چیزی

پینه زده-وصله کرده

خودنویس-قلمی که جوهرش را با خود دارد

بریدن-از نفس افتادن-درمانده شدن-از حرکت باز ماندن

 

خال باز-کسی که ورق ها را با تردستی می اندازد و مردم را فریب می دهد

خط آوردن-مدرک کتبی ارایه کردن

 

آبدار-سخت-شدید-سنگین

خرج اتینا کردن-پولی به مصارف بی هوده رساندن

دستی پز-نانوایی که در خانه نان می پزد

رفت و روب-جارو و پارو-خانه تکانی-تمیز کردن منزل

بالا آمدن گندکاری-برملا شدن افتضاح پنهان شده

به دل آوردن-در خاطر نگاه داشتن-از یاد نیردن

ترکمون زده-نوعی دشنام است. توهینی برای زاییدن یا خراب کاری

آفتابه خرج لحیم(بیشتر بودن هزینه‌ی تعمیر چیزی از بهای نو آن)

زده دار-دارای لکه یا خراش و آسیب
پیش خودمان بماند-به کسی مگو-نشنیده بگیر
حرص کسی را درآوردن-کسی را خشمگین کردن
 

بد خلق-کسی که مدام عصبانی است و غر می زند

دس دس کردن-دست زدن-طول دادن-وقت گذراندن
بلا ،-آدم حیله گر-زرنگ-آسیب-زیان آزار

زیر دریایی-کشتی جنگی که می تواند در زیر آب حرکت کند

 

خواب نامه-کتابی که در آن تعبیر خواب ها نوشته شده است

رگ خود را زدن-به حق خود قانع بودن-ادعای زیاد نداشتن

بالا دست-صدر مجلس-حریف چیره

 

فرض کنیم که

در به دری-بی خانمانی-آوارگی

چیز خور کردن-خوراندن سم یا موادی که رمالان و دعانویسان تجویز می کردند

راه کشیدن چشم-خیره شدن بی اراده به جایی بدون پلک زدن

آفتاب خوردن-سختی کشیدن
پشت کار داشتن-داشتن نیرویی که انسان را به پایان دادن کار وا می دارد

ریغ-مواد درون امعا و احشا

 

چشم باباقوری-نابینا-کور

تقه زدن-کوبیدن چیزی با ضربات پیاپی چکش و مانند آن

خورند-لایق-درخور-به اندازه ی-طرفیت

خودفروشی-فاحشگی-خیانت

انکر منکر(بسیار زشت و بدترکیب)

روی تاب گذاشتن-سپردن شرط بازی به نفر سوم برای جر نزدن حریفان
دلداری دادن-تسلی دادن

پر افاده-متکبر-مغرور

آستین از دهان برداشتن(خندیدن)

خوار و خفیف-ذلیل-بدبخت

چانه گیر-کسی که خمیر را چانه می کند

آدم عوضی-کسی که ظاهرش با باطنش یکی نیست-بدطینت

از آب گل آلود ماهی گرفتن-از اوضاع درهم و آشفته بهره گرفتن

از بیخ عرب بودن(یکسره منکر شدن، به‌کلی زیر چیزی زدن)
پر رویی-بی شرمی-وقاحت-دریدگی

زاق-چشم زاغ چشم

تبدیل به احسن کردن-چیزی را با چیز بهتری عوض کردن

بد اخم-عبوس و ترشرو

آشوب شدن دل-دچار تهوع شدن

آفتاب‌رو-جایی که آفتاب بر آن بتابد

جوش خوردن-لحیم شدن-به هم پیوستن-معاشرت کردن با دیگران

درآمد-عایدی

تا کش به کشمش می خوره-هنوز چیزی نشده-سر کوچک ترین بهانه

بیا بیا- برو برو

 

به درد خوردن-مفید بودن-به کاری آمدن

جهل کردن-در انکار چیزی پافشاری کردن

 
در رفتن با کسی-رفع اختلاف کردن با کسی-آشتی کردن

جلو بُر شدن-مورد حمله قرار گرفتن

چاقالو-چاق-فربه
زاچ-زائو
زیر کاسه نیم کاسه بودن-در کاری رازی پنهان بودن-مکر و حیله ای در کار بودن

دلچرکی-ناخوشایندی-اکراه

از قدیم ندیم‌ها(از گذشته‌های دور)

دزدی گرگی-دله دزدی
پس انداز-پول کنار گذاشته شده-صرفه جویی

 

خورد و برد-افراط و زیاده روی-ریخت و پاش-تعدی و تجاوز

تازه نفس-دارای نیروی مصرف نشده

تت و پت-لکنت زبان

 

 

حساب تراشیدن-خرج درآوردن-حساب غیر واقعی نشان دادن

خدا به دور-پناه بر خدا

پت پتی-موتور سیکلت

افتادن تشت کسی از بام-رسوا شدن-باز شدن مشت کسی

تنبان درآر-بی حیا-دریده

جا به جا-فورن-کسی که از جایی به جایی منتقل شود

زنجیر زن-کسی که در ماه محرم به پشت خود زنجیر می زند

رگ خود را زدن-به حق خود قانع بودن-ادعای زیاد نداشتن

جهود ی-هودی-مقتصد
چرچر کردن-از ثروت بادآورده ای روزگار گذراندن

رخصت خواستن-اجازه خواستن

 

چشم به روشنایی افتادن-سودی را در جایی گمان کردن و به آن طمع کردن
پوست کنده-رک و بی پرده

به دردسر افتادن-با مشکلی روبرو شدن-به مخمصه ای گرفتار شدن

زیر زمین-اتاق یا بخشی از ساختمان که در پایین تر از سطح زمین قرار دارد

دُم سیخ شدن-سقط شدن-مردن

حرام شدن-بی فایده شدن-بی نتیجه شدن

 
 

چشته خور شدن-بهره و نصیب بردن از کسی
ریش گرو گذاشتن-ار احترام و اعتبار خود برای وساطت در کاری بهره گرفتن-ضمانت کردن

 
دردسر تراشیدن-ایجاد زحمت و گرفتاری کردن

 

برو برو-اوج خوش بیاری و کامکاری

 
چیزی شدن-اهمیت و اعتباری پیدا کردن-به جایی رسیدن

 
ازرق(چشم زاغ)
از صدقۀ سرِ(از عنایت و لطفِ)

پیراهن بیش تر پاره کردن-بیش تر تجربه داشتن

آخرین تیر ترکش-آخرین تدبیر

چشم غره رفتن-نگاه خشم آلود کردن

انگشت رساندن-دست‌درازی کردن-دست زدن

پیش چشم داشتن-در برابر چشم قرار دادن

از پاشنه در آوردن(به هر گوشه و کنار سر کشیدن)

جان به سر شدن-بی قرار شدن-سخت نگران شدن

آبِ بسته-شیشه-بلور-یخ-برف

ژل-مایعی برای شکل دادن موی سر

پشه کوره-پشه ی ریز

دالی دالی کردن-خود را مرتب پنهان کردن و سپس نشان دادن

حتم داشتن یق-ین داشتن

روی شاخ بودن-مسلم بودن-قطعی بودن

پَپِه-بی عرضه-پخمه-بی سر و زبان-خجالتی-ترسو
خشت مالیدن-چاخان کردن-لاف زدن

تار و تنبک-وسایل موسیقی-آلات ضرب و نوازندگی

جان در یک قالب-نهایت دوستی و صمیمیت
چوب رخت-چوبی افقی که جامه را بر آن می آویزند
حریم گرفتن-از کسی پروا داشتن-احترام کسی را نگه داشتن
دل و جگر زلیخا-تکه تکه-پاره پاره

دست زدن-لمس کردن

چند منه ؟-به شوخی به کسی که دیر می آید و زود می رود می گویند: آمدی بگی چند منه ؟

پَخ خوردن-تیزی چیزی

زبان آدم سر کسی نشدن-به حرف منطقی تن ندادن و آن را نپذیرفتن

 
خایه ی غول را شکستن-به تمسخر برای کوچک کردن و ناچیز شمردن کار کسی می گویند

رک رک نگاه کردن-چپ چپ نگاه کردن-بر بر نگاه کردن

خاله خامباجی-نگا. خاله خاک انداز
حق شناس-سپاس گزار
تو خالی-دروغین-غیر واقعی-بی عرضه-دارای ظاهر غلط اندار
راحت کردن خیال کسی-به کسی اطمینان خاطر دادن

پت پتی-موتور سیکلت

چشم کسی راه کشیدن-خیره ماندن به جایی و پلک نزدن

جار زدن-سر و صدا راه انداختن-همه را با خبر کردن-رازی را بر ملا کردن-فریاد کشیدن

اهل بیت(اهل خانه، خانواده)
دندان کسی را شمردن-رگ خواب کسی را به دست آوردن-کسی را تحت تاثیر و نفوذ قرار دادن

دَم باریک-نوعی انبردست که نوک آن باریک و دراز است

چسبیدن خِر کسی-گریبان کسی را گرفتن و به اصرار چیزی خواستن

چند منه ؟-به شوخی به کسی که دیر می آید و زود می رود می گویند: آمدی بگی چند منه ؟

پنبه از گوش در آوردن-از غفلت در آمدن-هوشیار شدن

 

چروکیده-چین دار شده-ناصاف

 

بی نمک-نچسب-لوس-ننر-بد ریخت-بدون ملاحت
تزریقات چی-کسی که کارش تزریق آمپول است
بد خط-کسی که ناخوانا می نویسد

از بز حرام‌زاده‌تر-سخت‌گریز و حیله‌گر

خرج شدن-مصرف شدن-به کار رفتن

دنیا دیده-آزموده-سرد و گرم چشیده

آب برداشتن-هدف دیگری در پس کاری وجود داشتن

خود را به موش مردگی زدن-خود را ناتوان
خدا و خرما را با هم خواستن-از دو محل سود بردن-دو سره بار کردن

زدن خود به آن راه-خود را به نادانی

 

دری وری گفتن-سخنان نامربوط گفتن-چرند و پرند گفتن-آسمان و ریسمان به هم بافتن

پاپی شدن کسی-به کسی ایراد گرفتن-کسی را اذیت کردن

 

تراشیده شدن-لاغر شدن

در رفتن تلنگ-باد صدادار در کردن-کنایه از ضعیف و ناتوان شدن

از دولت سر(به لطف کسی، از برکت وجود کسی)

با سلام و صلوات-با تجلیل و بزرگداشت-با رعایت کامل آداب و رسوم

 

پنبه شدن رشته-باطل و بی هوده شدن کار

خود را سبک کردن-خود را حقیر کردن-دست به کاری پایین تز از شان خود زدن

در تنور چوبی نان پختن-خیال خام در سر داشتن-کار ناشدنی انجام دادن

 

دنده کشیدن-دنده ی اتوموبیل را پیاپی عوض کردن

دست به گردن-در حال معاشقه-سریع الوصول
دلچرک-ناخوشایند-دارای اکراه

اهل دود(سیگاری)

خیر ببینی-دعایی است در حق کسی که کمکی کرده باشد

دَم کرده-پر رطوبت-باد کرده

درق دروق-درق درق

پاسور زدن-پاسور بازی کردن
پایین تنه-از کمر به پایین-قسمت پایین لباس-کنایه از آلت تناسلی

اجاق کسی کور بودن-نازا بودن-بی فرزند بودن
از دل و دماغ افتادن-شور و نشاط خود را از دست دادن-بی‌حوصله شدن

دست اندر کار-دارای سهمی در انجام کاری-مشغول به کار

ذِله شدن-ذله آمدن
از جا در رفتن(کنترل خود را ناگهان از دست دادن، ناگهان خشمگین شدن)
خبط کردن-اشتباه کردن-به خطا افتادن
آبستن فرزندکش(دنیا، روزگار)

جارچی گری کردن-دهن لقی کردن-خبری را منتشر کردن

صدایی برای نهیب زدن و راندن سگ

بد معامله-آن که در معامله ناراستی کند

به امان خدا رها کردن-اصلا به فکر نبودن-فراموش کردن

حمال باشی-به تخقیر به آدم ناشی و بی عرضه می گویند

از دست برآمدن(ممکن و شدنی بودن، از عهده بر آمدن)

خاک پاک-زادگاه

ریزه کردن-خرد خرد کردن-قطعه قطعه کردن

پر شر و شور-پر غوغا-پر هیاهو

جوش آمدن-به خشم آمدن-کج خلقی سخت کردن
پا انداز-آن که وسایل عیش و عشرت دیگران را فراهم آورد-جاکش- فرش جلوی در ورودی

دهن خود را آب کشیدن-دهان خود را طاهر کردن-استغفار کردن

آرتیست‌بازی(انجام کارهای غیرعادی)

به نفس نفس افتادن-نفس نفس زدن

خل و ول-دیوانه-ساده لوح

آش پشت پا-آشی که در روز سوم پس از رفتن مسافر بپزند و به فقرا بدهند

به حق چیزهای ندیده و نشنیده-پس از شنیدن حرفی یا دیدن چیزی تعجب آور می گویند

چل و یک منبر روشن کردن-چهل و یک شمع نذری در چهل و یک مجلس روضه خوانی

ارواح بابات-به هنگام سرزنش برای ناکام شدن در کاری گفته می‌شود
بسلامتی-سلامتی دادن-هنگام نوشیدن شراب به یکدیگر می گویند

در پسی ماندن-عقب ماندن-موفق نشدن

تو دوزی-دوختن از درون
اما توی کار آوردن(شک و تردید درست کردن، اشکال‌تراشی کردن)

حساب کسی با کرام الکاتبین بودن-گرفتار وضعی شدن که فقط خدا می تواند آدم را نجات دهد

 

تک پا راه رفتن-بی سر و صدا راه رفتن-کنایه از چابکی

دزدیده نگاه کردن-زیر چشمی نگریستن-بدون آن که طرف بداند او را زیر نظر گرفتن

پِهِن بار کسی کردن-آبرو و ارزش و اعتبار نداشتن

حیا را خوردن و آبرو را قی کردن-بسیار بی حیا و گستاخ بودن

دخیل بستن-بستن پارچه ای به ضریح یا سقاخانه به نیت برآمدن حاجتی

زبان دراز-بی ادب-گستاخ-کسی که با گستاخی خارج از حد خود سخن بگوید

آک‌بند(نو واستفاده‌نشده، هنوز از جعبه بیرون‌آورده‌نشده، دست اول)

خاکسترمال کردن-شستن ظرف با مالیدن خاکستر به آن

رفت و روب-جارو و پارو-خانه تکانی-تمیز کردن منزل

دم-هنگام

 

چینی بند زن-کسی که تکه های شکسته ی ظزوف را به هم می چسباند

 
چارقد قالبی-نوعی چارقد که آن را آهار می زدند تا راست و منظم بایستد

پیش پای کسی-لحظه ای پیش از آمدن کسی

پاشنه کوتاه-کفشی که پاشنه ی کوتاه دارد

 
چارقد قالبی-نوعی چارقد که آن را آهار می زدند تا راست و منظم بایستد

چرخ کسی را چنبر کردن-به اصرار کسی را به کار واداشتن-پیله کردن

دست ِ بالا گرفتن-حدکثر را فرض کردن

توی گوش کسی گذاشتن-به کسی سیلی زدن

 

تُف به دهن-حیرت زده

خیلی آب خوردن-گران تمام شدن-هزینه ی سنگین داشتن

حیاط خلوت-حیاط کوچکی در جلو یا پشت خانه

چلوزیدن-خشک شدن-پلاسیدن

 
زهره ی کسی آب شدن-سخت ترسیدن

بلایی به روز کسی آوردن-به کسی آزار سخت رساندن

بر وفق-مطابق-موافق

جوراب شلواری-جوراب همراه با شلواری از همان جنس و چسبیده به آن

 

پاپی شدن کسی-به کسی ایراد گرفتن-کسی را اذیت کردن

پت و پهن-دارای پهنای بیش از حد-کت و کلفت-گل و گشاد

بی بی قدومه-دختر بچه ای که ادای مادر بزرگ ها را در می آورد

حال نداشتن-مریض بودن-بی حال بودن

دیپلم-مدرک پایانی دبیرستان-گواهی نامه-تصدیق

پا بر جا کردن-اثبات-مستحکم کردن

رگ خود را زدن-به حق خود قانع بودن-ادعای زیاد نداشتن

 
چپ اندر قیچی-نامنظم و نامرتب-بی نظم و قاعده

چینه چینه خوردن-ریزه خواری کردن

رو شدن دست کسی-مچ کسی باز شدن-حیله ی کسی آشکار شدن

اسباب‌بازی(وسیله‌ی بازی (به‌ویژه برای کودکان))

روی دوش کسی سوار شدن-بر کسی مسلط شدن

جفتک پراندن-لگد زدن-بد رفتاری کردن-مخالفت کردن

افقی برگشتن-شهید شدن و روی دست‌ها تشییع شدن
بشور و بپوش-جامه ای که پس از شسته شدن نیازمند اتو شدن نیست

از پا در آوردن-سخت فرسوده و از کار افتاده کردن

تا فیها خالدون-تا پایان-همه و همه
زیر جلد کسی رفتن-کسی را فریب دادن-اغفال کردن

زیر غلیانی-ناشتایی-غذای صیح-چارپایه ای که زیر غلیان می گذارند

به هم زدن دم و دستگاه-سر و سامان دادن-درست کردن-تشکیل دادن
چشم کسی را دزدیدن-هنگام غفلت کسی کاری را انجام دادن یا چیزی را برداشتن

جوشی کردن خود-خود را عصبانی کردن

 
چله اش افتادن-آبستن نشدن زن

زنده شدن-حق بازی دوباره پیدا کردن

آفتاب‌نشین-بیکاره و تنبل
برو برو داشتن-دارای مال و قدرت بودن-مورد توجه بودن- بر و بیا داشتن

راپرت کردن-گزارش دادن-خبر دادن

زور چپان کردن-به زور در جایی فرو بردن

رده-حرف زشت یا نامربوط

پا به رکاب-آماده ی رفتن

به کوچه ی علی چپ زدن خود-خود را به آن راه زدن-خود را به نادانی

چوب پنبه-چوبی سبک برای بستن سر بطری

خط زدن-با خط کشیدن روی چیزی آن را باطل کردن

چند منه ؟-به شوخی به کسی که دیر می آید و زود می رود می گویند: آمدی بگی چند منه ؟

زانو زدن-برای تعظیم زانو بر زمین زدن

خربزه قاچ کردن با اتوی شلوار-بسیار آراسته بودن و به خود پرداختن

آسمان با زمین دوختن(داشتن کمال مهارت در تیراندازی)

تو روی کسی چیزی گفتن-رو در روی کسی چیزی گفتن
آفتاب برِ دیوار آمدن(به پایان آمدن عمر)

باد به آستین کسی کردن-کسی را به کاری تحریک کردن

 

بد تا کردن-بد رفتار کردن-بد معامله کردن

آقام که شما باشید-خدمت شما عرض کنم

انگشت بر چشم نهادن(پذیرفتن، مسلم دانستن)

زاغ-دارای چشمان آبی رنگ

خوش داشتن-دوست داشتن-علاقه مند بودن

 

دو شکمه-آن که در بازی به جای دو نفر بازی می کند

حال آمدن-بهبود یافتن-سرحال شدن-چاق شدن

کار شگفت‌انگیز کردن

آن سرش ناپیدا بودن-برای نشان دادن حد کمال و مبالغه به‌کار می‌رود

اوستا چسک-فضول و مزاحم-سرخر

خر و پف-نگا. خرناس

به تته پته افتادن-به لکنت زبان افتادن

جا آمدن حواس-به هوش آمدن

پدر کسی در آمدن-بسیار اذیت شدن-دخل کسی آمدن

اشک کسی دم مشکش بودن(سخت زود رنج بودن، زود به گریه افتادن)

بند-ریسمان-طناب-رشته

در هم لولیدن-توی هم رفتن

بی بته-بی اصل و نصب-بی پدر و مادر

بلند شدن زیر سر کسی-با کسی سر و سری داشتن-تحریک شدن

اتوکشیده-با سر و وضعی شسته‌ورفته و مرتب

بالینی-کلینیکی

خوشگلک-با خوشگلی اندک

ترکه مرکه-زن لاغر و خوش اندام

زیر و بالا گفتن-دشنام های زشت به کسی دادن

 

از کیسه‌ی خلیفه بخشیدن-از دارایی دیگران بخشیدن

پدر کسی در آمدن-بسیار اذیت شدن-دخل کسی آمدن

به پول رساندن-فروختن

پا به سال گذاشتن-بزرگ شدن

زد و بند کردن-ساخت و پاخت کردن-توطئه کردن

از کیسه‌ی خلیفه بخشیدن-از دارایی دیگران بخشیدن

خوشگل-دل پذیر-تو دل برو-زیبا
به دق آوردن کسی-تا سر حد بیماری روحی یا مرگ کسی را رنج دادن

آسیاب‌گردان-کسی که به‌خوبی از عهده‌ی کارها بر می‌آید

بستن به ناف کسی-به کسی خوراندن-به کسی نسبت دادن

از این حَسن تا آن حَسن صد گز رسن(در باره‌ی دو چیز گویند که ظاهری یکسان و بهایی بسیار متفاوت دارند)
روشن کردن چراغ اول-نخستین پولی که معرکه گیران از تماشاچیان می گیرند
به دق آوردن کسی-تا سر حد بیماری روحی یا مرگ کسی را رنج دادن

داد سحن دادن-سخن رانی کردن-پر حرفی کردن-حق مطلب را ادا کردن

رفته رفته-کم کم-خرد خرد-یواش یواش

بند-ریسمان-طناب-رشته