آیا تعارض لزوماً بد است؟…اثار و پیامدهای تعارض

 

۲-۹٫ آثار و پیامدهای تعارض

بروز نگرش­ها و احساسات منفی 

وجه مشخصه تعارض، نسبت به سایر فرایندهای اجتماعی، وجود احساسات منفی در بین طرفین درگیر است. به طوری که ” شوستروم ” تعارض را به عنوان ” وجود احساسات منفی بین دو نفر (یا دوگروه) که به علت تنوع نیازها یا هدف­های آن­ها ایجاد می­شود تعریف می­کند (ایزدی، ۱۳۷۹).

تغییر در ساختار درونی گروه­های درگیر

در حین تعارض اعضای هر گروه همبستگی بیشتری پیدا می­کنند، هر گروه از وفاداری بیشتر اعضای خود بر خوردار می­شود، اعضا رتبه­های شغلی را کنار گذاشته و اختلافات داخلی را فراموش می­کنند، جو گروهی از حالت غیر رسمی و اتفاقی خارج و به حالت تکلیف مداری و انجام وظیفه تبدیل می­شود. بدین ترتیب، الگوی رهبری از دموکراسی به استبدادی تغییر و گروه، تحمل بیشتری برای تمکین از دستورات آمرانه منبع اقتدار از خود نشان می­دهد و بالاخره سازماندهی درونی هر گروه بیشتر می­شود (شاین[۱]، ۱۹۸۰).

کاهش سطح تعامل

در همان حال که خصومت و دشمنی در بین گروه­ها افزایش می­یابد، میزان روابط متقابل در میان آن­ها به پایین­ترین حد خود می­رسد؛ به طوری که در صورت لزوم تنها نمایندگان رسمی گروه­ها، و از طریق جلساتی که به دقت بر نامه­ریزی شده­اند، به طور رسمی با یکدیگر ارتباط بر قرار می­کنند. کاهش تعامل باعث دوام و بقای تصورات قالبی می­شود. به علت عدم وجود مناسبات آزاد و روان و تعامل منظم بین گروه­های متخاصم، اطلاعاتی که روشن کننده و تصحیح کننده این تصورات باشند، رد و بدل نخواهند شد. اعضای گروه به حرف­های گروه مقابل گوش نمی­دهند و برای بیانات آن هیچ ارزشی قایل نمی­شوند (میشل و لارسون[۲]، ۱۹۸۸، به نقل از ایزدی، ۱۳۷۹).

آیا تعارض لزوماً بد است؟

تعارض ممکن است به طور ذاتی نامطلوب به نظر رسد. تئوری کلاسیک، اغلب سازمان­ها را به ماشین تشبیه کرده است و تعارض را به عنوان عامل شکست این ماشین توصیف کرده است. مدیرانی چون فایول و تیلور توجه شان را به کشف روشی معطوف کرده­اند که از تعارض اجتناب کنند یا آن را به طور مؤثری موقوف کنند.

در مقایسه تئوری­های معاصر بیان می­کنند که تعارض لزوماً چیز بدی نیست. آن­ها می­گویند تعارض غیر کارکردی از پیشرفت در جهت دستیابی به اهداف جلوگیری می­کند. به هر حال تحقیقات جدید پیشنهاد می­کنند که تعارض اغلب کارکردی است و تأثیر مثبتی دارد. این تأثیرات مثبت عبارتند از اینکه تعارض کشمکش­های اجتماعی را کمتر می­کند و به تثبیت و یکپارچه کردن ارتباطات کمک می­کند. هم چنین تعارض به حفظ سطح تحریک یا فعالیت مورد نیاز برای عملکرد نوآورانه کمک می­کند (وگنر و هالنبک، ۲۰۰۹).

1. Shin
2. Mitchel ,& Larson