مشاوران تحصیلی : آموزش روش های ارائه خدمات تحصیلی و انتخاب رشته، آموزش روش های استعدادیابی و آشنایی با انواع تست های موفقیت شغلی و تحصیلی، ایجاد بستر توسعه مشاوره تحصیلی
متخصص ازدواج : آشنایی با تست های جدید حوزه پیش از ازدواج ، اطلاع از دوره های جدید افزایش سطح و کارگاه های آموزشی، معرفی دانشگاه ها و کنفرانس های داخلی و خارجی
“چه چیزی مرا به مشاوره روانشناسی ترغیب کرده است؟
پیش از هر چیز باید به این سؤال پاسخ دهید.
پاسخ این پرسش ممکن است مسیر مشاوره را تغییر دهد:
آیا فکر می‌کنم مشاور می‌تواند معجزه کند؟
آیا فکر می‌کنم با مراجعه به مشاور می‌توانم تمام مشکلاتم را ساده و زود حل کنم؟
آیا فکر می‌کنم امروزه مراجعه به مشاور یکی از نشانه‌های فرهیختگی و نزاکت است؟
آیا می‌خواهم صرفا با یکی درددل کنم؟
آیا می‌خواهم با مراجعه به مشاور، دهان اطرافیانم را ببندم تا دیگر به من پیله نکنند؟
آیا واقعا از مسئله‌ای که برایم پیش آمده، آزرده و پریشان شده‌ام؟ اگر بله، آیا واقعا حاضرم برای برای بهبود وضع فعلی خود تلاش کنم؟
آیا حاضرم برای حل مشکلات خود، مسئولیت‌پذیری و آگاهی بیشتری به‌دست بیاورم؟
آیا شجاعتِ تصمیم‌گیری و رویارویی با ترس‌های خودم را دارم یا اینکه بدون میل به دانستن واقعیت، تنها می‌خواهم از مشاور برای پاک‌کردن صورت‌مسئله تأیید بگیرم؟
و….
اگر انگیزه و انتظارات خود را نشناسید، به احتمال بسیار زیاد جلسات مشاوره بی‌نتیجه خواهد بود؛ حتی ممکن است نتیجه معکوس بگیرید.”
“اگر از مشاوره روانشناسی نتیجه نگرفتم، چه کنم؟
پیش از هر چیز به خود مشاور مراجعه کنید. به او بگویید که هم‌فکری مشترک‌تان به نتیجه‌ی مطلوب منجر نشده است. اگر به او نگویید که کمکش بی‌فایده بوده، چه بسا فکر کند به شما خدمت کرده است و در مشاوره با دیگر مراجعان نیز به اشتباهات خود ادامه دهد.
اگر مشخص شد که مشاور یا شما هیچ‌کدام کوتاهی نکرده‌اید، قدم دیگر آن است که او شما را به مشاوری قوی‌تر از خود ارجاع دهد. او بیش از شما همکاران تراز اول خود را می‌شناسد. می‌توانید از او بخواهید به همکارش نامه‌ای بنویسد و در آن، مشکل شما، روند مشاوره و نتیجه‌ی آن را گزارش دهد. اگر چنین شود، به احتمال بسیار زیاد، شما با انسانی بی‌اندازه فروتن و خیرخواه مشاوره کرده‌اید، زیرا پذیرفتن اشتباه و مسئولیت شکست، کار هرکسی نیست!
ضمن این کار، انگیزه‌ی خود را از مراجعه به مشاور، مجددا واکاوی و سپس درباره‌ی مسئله‌ی موردنظر خود مطالعه کنید. اگر کمی مطلع باشید، می‌توانید صحبت‌های مشاور جدید را بهتر درک کنید. اصلا از خود او چند منبع علمی معتبر بخواهید تا درعوضِ آگاهی از نکات و رهنمودهای اصیل، در دام سایت‌های عمومی اسیر نشوید، سایت‌هایی که صرفا برای افزایش بازدید از هر دری سخنی می‌گویند.”
متخصص کودک و نوجوان : اطلاع از بیماری ها و اختلالات کودکان و نوجوان و دستآوردهای داخلی و خارجی برای متخصصی کودک، روانشناسان و مشاروان حوزه کودک و نوجوان
“امروزه بازار توصیه‌های موفقیت و سمینارهای انگیزشی داغ است. نباید به این سادگی سرنوشت و آینده‌ی خود را در اختیار این‌وآن قرار داد. کار عاقلانه این است که قبل از سرسپردگی و دنباله‌روی، از صلاحیت و شایستگی مشاور خود تقریبا مطمئن شوید. براین‌اساس، اگر پس از واکاویِ انگیزه‌های خود به این نتیجه رسیدید که می‌خواهید برای حل مشکلات‌تان از مشاور کمک بگیرید، باید به چند نکته‌ی مهم توجه کنید:
آیا مشاور مدنظرتان سایت، کانال یا صفحه‌ای در شبکه‌های اجتماعی دارد؟
آیا در نشریه یا پایگاهی اینترنتی فعالیت می‌کند؟
آیا به‌عنوان کارشناس، سابقه‌ی حضور در رسانه‌های عمومی، مثل تلویزیون، رادیو و… را دارد؟
آیا در دانشگاه تدریس می‌کند؟
آیا سِمت اجرایی و مدیریتی دارد؟
در چه زمینه و تا چه مقطعی تحصیل کرده است؟
تخصص او چیست؟ یعنی در چه موضوع و چه شاخه‌ای تجربه و تبحر دارد؟ (برخی زمینه‌های بسیار مهم و تخصصی مشاوره عبارت‌اند از: ازدواج، خانواده، کودک و نوجوان، اعتیاد، تغذیه، ورزش، شغل و اقتصاد، تحصیل، حقوق و….)
با چه نهادهایی همکاری کرده است؟ چند سال؟ (بهزیستی، کمیته‌ی امداد، دادگستری، سازمان زندان‌ها و…)
دیگران، به‌خصوص دیگر مراجعان، درمورد او چه می‌گویند؟
مشاور را چه کسی به شما معرفی کرده است؟ خودِ شخص معرف چند وقت از خدمات مشاور مذکور استفاده کرده است؟
فرد معرف، چقدر در حل مشکلات خودش موفق عمل کرده است؟ آیا نتیجه‌ی حاصل پایدار و مانا بوده است؟
اگر نتیجه مطلوب نبوده است، قصور و کم‌کاری از طرف چه کسی بوده است؟ مراجعه‌کننده یا مشاور؟
و… .”
“معیارهای انتخاب بهترین روانشناس
برای آنکه بتوانید یک درمانگر خوب و حرفهای را از درمانگر غیرحرفه‌ای تشخیص دهید شناخت ویژگی های زیر کمک بسیاری به شما خواهند کرد. در ادامه به مهم‌ترین ویژگی‌های درمانگر خوب اشاره کرده‌ایم:
1- شنونده فعال
یک درمانگر حرفهای درمانگری است که می‌تواند صبورانه به حرفهای شما گوش دهد. اما فقط گوش کردن احساسات مراجع را بهبود نمی‌بخشد؛ بلکه درمانگر متخصص باید شنونده‌ای فعال باشد. یعنی توسط زبان بدن، ارتباط چشمی مناسب و واکنش‌های به موقع؛ به شما درک و توجه‌اش را نشان دهد. شنونده فعال بودن در درمان به خصوص در جلسات ابتدایی بسیار اهمیت دارد؛ چرا که اگر درمانگر درست به حرفهای مراجع گوش ندهد نمی‌تواند به تشخیص درستی در مورد مشکل او برسد و به این ترتیب درمان نیز در مسیر درستی قرار نخواهد گرفت.
2- همدلی و ارتباط مؤثر
برقراری ارتباط درمانی مناسب یکی از اصول اساسی درمانگری است. در حقیقت تا زمانی که ارتباط شکل نگیرد عملاً درمان نیز اتفاق نمی‌افتد. در یک ارتباط مؤثر درمانگر باید بتواند رویکرد همدلانه‌ای با مراجع خود داشته باشد. یعنی مشکلات او را بشناسد و تلاش کند مراجع خود را درک کند. البته توجه داشته باشید که رابطه درمانی یک رابطه حرفهای است و از لحاظ قانونی و اخلاقی درمانگر حق ندارد که ارتباط شخصی و خارج از فضای درمان با شما برقرار کند.
3- عدم قضاوت
درمانگر حرفهای هرگز مراجع خود را به خاطر اعمالش قضاوت نمی‌کند. او به عنوان یک فرد بی‌طرف تنها وظیفه دارد که در درمان اختلالات، بهبود اوضاع و شرایط روانی و خانوادگی به شما کمک کند.”
“برای جلوگیری از زیان‌های احتمالی چه کنم؟
به‌هرترتیب، مشاور هم انسان است و انسان هم موجودی ممکن‌الخطاست. ممکن است به‌دلیل برداشت نادرست از راهنمایی‌های او، درعوضِ بهبود وضع، به معضلات جدید دچار شوید. اگر می‌خواهید کار به چنین موقعیت‌های تلخی نرسد، لازم است از این مسئله مطمئن شوید که آیا مشاور مدرک و مجوز رسمی و معتبر دارد یا خیر. در این صورت اگر اختلافی بین شما بروز کند، می‌توانید شکایت خود را از مجرای قانونی پیگیری کنید.
اگر مشاورتان شما را به شرکت در فلان کارگاه یا دوره‌ی آموزشی دعوت کرد، حتما باید مجوز رسمی و قانونی از نهادهای مرتبط داشته باشد؛ در غیر این صورت، در صورت بروز هرگونه مشکلی، دست شما به جایی نمی‌رسد و نمی‌توانید مسئله ار از طریق قضایی پیگیری کنید. پافشاری و تأکید روی این نکته به این دلیل است که امروزه ممکن است هرکسی ادعای مشاوره کند. راهنمای دیگران بودن، کار هرکسی نیست. اینها به کنار؛ از کجا مطمئنید فرد مدعی، با شما صادق است؟ شاید مشغول فعالیتی غیرقانونی است. واضح است که برای آسودگی خاطر، بهترین کار پرس‌وجو از نهادهای قانونی است.”
متخصص املاک : آموزش روشهای ارتباطی و جذب مخاطب و تکنیک های بازسازی املاک، اطلاع از اخرین قیمت زمین و خانه و اپارتمان و قوانین جدید حوزه املاک
“مشاوره‌ی مکتوب
در این زمینه می‌توانید به پایگاه‌های متفاوتی ایمیل بزنید یا با پرکردن فرم درخواست مشاوره، به‌صورت نوشتاری مطلب خود را بنویسید. در همین قالب هم می‌توانید پاسخ خود را دریافت کنید. در صورت استفاده از چنین سرویس‌هایی، از قانونی و تخصصی‌بودن پایگاه اینترنتی مدنظر مطمئن شوید. در این خصوص می‌توانید از صدای مشاور راهنمایی بگیرید.
همچنین باید اضافه کرد که با چشم‌پوشی از تأخیر احتمالی در پاسخ‌گویی، مزیت مشاوره‌ی مکتوب این است که می‌توان بارها به سؤال و جواب آن مراجعه کرد و به‌محض فراموشی، ازنو مطالب و رهنمودهای گفته‌شده را مرور کرد.
باتوجه‌به نکات یادشده براساس موقعیت‌تان، می‌توانید نوع مشاوره‌ی مطلوب خود را انتخاب کنید. اولویت با مشاوره‌ی حضوری، سپس تلفنی و درنهایت مکتوب است.”
“چه چیزی مرا به مشاوره روانشناسی ترغیب کرده است؟
“پس از شروع جلسات به چه نکاتی توجه کنم؟
پیش از هر چیز لازم است تلاش کنید مسئله و مشکل‌تان را بشناسید تا بتوانید آن را به‌خوبی به مشاور منتقل کنید. برای تحقق این هدف می‌توانید از خودِ مشاور کمک بگیرید. اطلاعات لازم را از مشاور پنهان نکنید. اگر نگران قضاوت او هستید، به‌صراحت بگویید: «مطلبی در نظر دارم که فکر می‌کنم اگر گفته شود، ممکن است مفید باشد، اما نگران واکنش شما هستم. هیچ دوست ندارم از طرف شما سرزنش یا تحقیر و مسخره شوم. متأسفانه این نگرانی مانع ابراز وجود من و باعث روراست‌نبودنم با شما شده است. لطفا کمکم کنید تا بر این مشکل غلبه کنم.»
مشاور باید کسی باشد که در مقایسه با سایرین، بیش از همه به او اعتماد داشته باشید. اگر این‌طور نباشد، دارید نادانسته و ناخواسته عرصه‌ی سوءاستفاده از خودتان را برای دیگران باز می‌کنید.
نکته‌ی مهم دیگر، این است که مشاور حداکثر می‌تواند به شما پیشنهاد دهد، نه فرمان. پیشنهاد یا قضاوت مشاور، وحی منزل نیست و به‌سادگی می‌توانید آن را نپذیرید. همچنین، وقتی آن را ناپذیرفتنی و ناشدنی می‌بینید، حق دارید این نکته را به او گوشزد کنید. هرگز چنین چیزی را ناگفته نگذارید، چون شما از زمان، انرژی و سرمایه‌ی اقتصادی خود مایه گذاشته‌اید. دریافت راهنماییِ موثق و معقول حق شماست. در ضمن، وظیفه‌ی مشاور است که به شما بیاموزد یا لااقل کمک کند خودتان مسئله‌ی خودتان را حل کنید. چنین چیزی محقق نمی‌شود، مگر اینکه بین شما و مشاور، در مسیر حل مسئله، رابطه‌ای دوستانه شکل بگیرد.”
| مراکز مشاوره خانواده |