پایان نامه پسماند بیمارستانی؛پسماندهاي بيمارستاني

انسان بزرگترین کاربر زمین است و برای فراهم آوردن نیاز خود، بیشترین بهره را از زمین می برد. این بهرهوری روز افزون، بدون پیامد نیست. انسان به نسبت بهرهمندی از طبیعت برای فراهم آوردن خوراک و پوشاک و ساخت و پرداخت دستگاههایی که شیوه و روند زندگی را بهبود میبخشد، پسماند و دوریز تولید می کند. پسماندهای که برخی به طبیعت باز میگردند، برخی بازیافت شده، دوباره به چرخه تولید و بهره وری باز میگردند و برخی دیگر که روی دست طبیعت و انسان میمانند و چاره ای نمیماند مگر کاستن خطر و آلودگی آنها و پنهان کردن آن در دل خاک تا شاید خاک خود راهی برای دگرگونی و بازیافت این مواد باشند.
پسماندهاي پزشكي يا بهداشتي[1]، كليه پسماندهاي توليد شده توسط واحدهاي تأمين وحفظ سلامت، مؤسسات تحقيقاتي و آزمايشگاه ها را دربر ميگيرد يا به عبارت ديگر به كليه پسماندهاي عفوني وزيان آور ناشي از بيمارستانها، مراكز بهداشتي ودرماني، آزمايشگاههاي تشخيص طبي وساير مراكز مشابه گفته ميشود. از منابع عمده زايدات بيولوژيكي، بيمارستانها، آزمايشگاهها و مراكز تحقيقات پزشكي هستند.
طبق تعریف سازمان جهانی بهداشت[2]، پسماندهای بیمارستانی، کلیه پسماندهای تولید شده توسط واحدهای تامین وحفظ سلامت، موسسات تحقیقاتی و آزمایشگاهها را در بر مسی گیرد. این تعریف حتی پسماندهای تولید شده درمنازل (مانند تزریق انسولین، دیالیز و …) را نیز شامل میشود(WHO, 1999).
با توجه به حجم تولید بالای پسماند توسط مراکز بهداشتی- درمانی که به طور نمونه در سال 1385 به 80 تن پسماند بیمارستانی در شهر تهران به ازای هر روز رسیده و عدم استفاده از فناوریهای لازم جهت بی خطر سازی و دفن بهداشتی ،مردم و ارگانهای مرتبط را با چالشی بزرگ روبرو کرده است. همچنین پسماندهاي بيمارستاني به دليل داشتن انواع گوناگونی از میکروارگانیسمها مانند باکتریهای استافیلوکوک و استرپتوکوک، باسیل سل و کزاز، ویروس هپاتیت(هپاتیت ب و ث) و ویروس ایدز و بسیاری دیگر از میکروبهای بیماریزا مخلوطهاي ميكروبي و عفوني جزء خطرناكترين پسماندهاي جامعه شهري محسوب ميگردند(نوری، 1369).
لذا بيﺗﻮﺟﻬﯽ ﺑﻪ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺻﺤﯿﺢ ﭘﺴﻤﺎﻧﺪﻫـﺎي بيمارستاني، اﺣﺘﻤﺎل ﺑﺮوز و ﺷﯿﻮع ﺑﯿﻤﺎريﻫﺎ و اﭘﯿﺪﻣﯽﻫﺎي ﻣﻨﻄﻘهاي وﺷﻬﺮي را اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽدﻫﺪ. اﯾﻦ ﭘﺴﻤﺎﻧﺪﻫﺎ ﯾﮏ ﺧﻄـﺮ ﺟـﺪي ﺑـﺮاي ﺳﻼﻣﺖ ﺟﺎﻣﻌﻪ و ﻣﺤﯿﻂ زﯾﺴﺖ ﺗﻠﻘﯽ ﻣﯽﺷـﻮند(and Fabres, 1998 .( Tissat
چندین دهه است که مدیریت پسماند های بیمارستانی در دستور کار کشورهای جهان قرار گرفته است و کشورهای پیشگام در این زمینه به پیشرفت ها و دستاوردهای سودمندی دست یافته اند و افزون بر تلاش برای بهبود شرایط زندگی بستری اقتصادی را نیز فراهم ساخته اند. با وجود روشهاي نوين جهت دفع پسماندهاي بيمارستاني در بسياري از مناطق كشور دفع اين پسماندهاي خطرناك همچنان به روش سنتي و از طريق ” دفن ” صورت ميگيرد. دفن پسماندهاي بيمارستاني، علاوه بر آلودگيهاي زيستمحيطي و آبهاي زيرزميني، خطر گسترش برخي از بيماريها را در پي دارد. دفن پسماندهاي بيمارستاني و عفوني به شيوههاي كنوني در كشور ميتواند عواقب وپيامدهاي جبران ناپذيري بدنبال داشته باشد(سید محمدی، 1383).
درحال حاضر در بيشتر كشورهاي دنيا دفن پسماندهاي بيمارستاني به روش بيخطر كردن و استريل كردن صورت ميگيرد و اين شيوه جايگزين دفع كردن پسماندهاي بيمارستاني از طريق پلاسما كردن و دستگاه زباله سوز شده است. دفن پسماندهاي بيمارستاني به روش كنوني و همچنين استفاده از زباله سوز به دليل آلودگيهايي كه به همراه دارد به عنوان يك بحران جدي تلقي ميشود. در زمان حاضر پسماندهاي عفوني مراكزبهداشتي درماني، مطبها و آزمايشگاههاي تشخيص طبي و مراكز درماني از جمله بيمارستانها با پسماندهاي شهري امحاء ميگردد كه بر بهداشت و سلامت مردم تاثيرگذار است. پسماندهاي شهري قابل بازيافت و تبديل به كود و قابل استفاده در سطح شهر ميباشد و به اين علت مخلوط نمودن پسماندهاي شهري و بيمارستاني تهديدي است براي بهداشت شهروندان و كاركنان بخش خدمات شهري شهرداريها وسازمانهاي مديريت پسماند كه با اين قبيل پسماندها درتماس ميباشند. كشورهاي پيشرفته و توسعه يافته پيش از اين از زباله سوز و سپس از طريق پلاسما، اقدام به امحاء پسماندهاي عفوني ميكردند(Armbruster, 1998 ).
خريد تجهيزات براي بيخطركردن پسماندهاي بيمارستاني به روش روز دنيا، مستلزم اعتبارات زيادي است كه مي بايست از طرف دولت تامين گردد. مدیریت پسماندهای بیمارستانی نزدیک به پنج سال است که در ایران به اجرا گذاشته شده و سازمانهای بهداشت و درمان،محیط زیست و شهرداریها به لحاظ قانونی دستاندر کار اجرایی آن و نظارت بر مدیریت درست آن شدهاند(سازمان شهرداری، 1391).
1 ( Health- Care Wastes
2) World Health Organization (WHO)
لينک جزييات بيشتر و دانلود اين پايان نامه:
بررسی پسماندهای بیمارستانی (موردمطالعه : بیمارستان شهدای تجریش تهران)