پایان نامه پسماند بیمارستانی؛پسماندهاي بيمارستاني

انسان بزرگترین کاربر زمین است و برای فراهم آوردن نیاز خود، بیشترین بهره را از زمین می برد. این بهره‏‏‏‏‏‏‏‏­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­‌‏‏وری روز افزون، بدون پیامد نیست. انسان به نسبت بهره­مندی از طبیعت برای فراهم آوردن خوراک و پوشاک و ساخت و پرداخت دستگاه­هایی که شیوه و روند زندگی را بهبود می­بخشد، پسماند و دوریز تولید می کند. پسماندهای که برخی به طبیعت باز می­گردند، برخی بازیافت شده، دوباره به چرخه تولید و بهره وری باز می­گردند و برخی دیگر که روی دست طبیعت و انسان می­مانند و چاره ای نمی­ماند مگر کاستن  خطر و آلودگی آن­ها و پنهان کردن آن در دل خاک تا شاید خاک خود راهی برای دگرگونی و بازیافت این مواد باشند.
پسماند­هاي پزشكي يا بهداشتي^[1]، كليه پسماندهاي  توليد شده توسط واحد­هاي تأمين وحفظ سلامت، مؤسسات تحقيقاتي و آزمايشگاه ها را دربر مي­گيرد يا به عبارت ديگر به كليه پسماندهاي عفوني وزيان آور ناشي از بيمارستان­ها، مراكز بهداشتي ودرماني، آزمايشگاه­هاي تشخيص طبي وساير مراكز مشابه گفته مي­شود. از منابع عمده زايدات بيولوژيكي، بيمارستان­ها، آزمايشگاه­ها و مراكز تحقيقات پزشكي هستند.
طبق تعریف سازمان جهانی بهداشت^[2]، پسماندهای بیمارستانی، کلیه پسماندهای تولید شده توسط واحدهای تامین وحفظ سلامت، موسسات تحقیقاتی و آزمایشگاه­ها را در بر مسی گیرد. این تعریف حتی پسماندهای تولید شده درمنازل (مانند تزریق انسولین، دیالیز و …) را نیز شامل می­شود(WHO, 1999).
با توجه به حجم تولید بالای پسماند توسط مراکز بهداشتی- درمانی که به طور نمونه در سال 1385 به 80 تن پسماند بیمارستانی در شهر تهران به ازای هر روز رسیده و عدم استفاده از فناوری­های لازم جهت بی خطر سازی و دفن بهداشتی ،مردم و ارگان­های مرتبط را با چالشی بزرگ روبرو کرده است. همچنین پسماند­­­­هاي بيمارستاني به دليل داشتن انواع‌ گوناگونی از میکروارگانیسم‌ها مانند باکتری‌های استافیلوکوک‌ و استرپتوکوک، باسیل سل و کزاز، ویروس هپاتیت(هپاتیت‌ ب و ث) و ویروس ایدز و بسیاری دیگر از میکروب­های‌ بیماریزا مخلوط­هاي ميكروبي و عفوني جزء خطرناك­ترين پسماند­­­هاي جامعه شهري محسوب مي­گردند‌‌‌‌(نوری، 1369).
لذا بي­­­­­­ﺗﻮﺟﻬﯽ ﺑﻪ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺻﺤﯿﺢ ﭘﺴﻤﺎﻧﺪﻫـﺎي بيمارستاني، اﺣﺘﻤﺎل ﺑﺮوز و ﺷﯿﻮع ﺑﯿﻤﺎريﻫﺎ و اﭘﯿﺪﻣﯽﻫﺎي ﻣﻨﻄﻘه­اي وﺷﻬﺮي را اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽدﻫﺪ. اﯾﻦ ﭘﺴﻤﺎﻧﺪ­ﻫﺎ ﯾﮏ ﺧﻄـﺮ ﺟـﺪي ﺑـﺮاي ﺳﻼﻣﺖ ﺟﺎﻣﻌﻪ و ﻣﺤﯿﻂ زﯾﺴﺖ ﺗﻠﻘﯽ ﻣﯽﺷـﻮند(and Fabres, 1998 .( Tissat
چندین دهه است که مدیریت پسماند های بیمارستانی در دستور کار کشورهای جهان قرار گرفته است  و کشورهای پیشگام در این زمینه  به پیشرفت ها و دستاورد­های سودمندی دست یافته اند و افزون  بر تلاش برای بهبود شرایط زندگی بستری اقتصادی را نیز فراهم  ساخته اند. با وجود روش­هاي نوين جهت دفع پسماندهاي بيمارستاني در بسياري از مناطق كشور دفع اين پسماند­هاي خطرناك همچنان به روش سنتي و از طريق ” دفن ” صورت مي‌گيرد. دفن پسماندهاي بيمارستاني، علاوه بر آلودگي‌­هاي زيست­محيطي و آبهاي زيرزميني، خطر گسترش برخي از بيماري­ها را در پي دارد. دفن پسماندهاي بيمارستاني و عفوني به شيوه­هاي كنوني در كشور مي­تواند عواقب وپيامد­­­­­هاي جبران ناپذيري بد­­­­نبال داشته باشد(سید محمدی، 1383).
درحال حاضر در بيشتر كشور­هاي دنيا دفن پسماند­هاي بيمارستاني به روش بي­خطر كردن و استريل كردن صورت مي­گيرد و اين شيوه جايگزين دفع كردن پسماند­هاي بيمارستاني از طريق پلاسما كردن و دستگاه زباله سوز شده است. دفن پسماندهاي بيمارستاني به روش كنوني و همچنين استفاده از زباله سوز به دليل آلودگي‌هايي كه به همراه دارد به عنوان يك بحران جدي تلقي مي­شود. در زمان حاضر پسماندهاي عفوني مراكزبهداشتي درماني، مطب­ها و آزمايشگاه­هاي تشخيص طبي و مراكز درماني از جمله بيمارستان­ها با پسماند‌هاي شهري امحاء مي­گردد كه بر بهداشت و سلامت مردم تاثيرگذار است. پسماندهاي شهري قابل بازيافت و تبديل به كود و قابل استفاده در سطح شهر مي­باشد و به اين علت مخلوط ­­­­نمودن پسماندهاي شهري و بيمارستاني تهديدي است براي بهداشت شهروندان و كاركنان بخش خدمات شهري شهرداري­ها وسازمان­هاي مديريت پسماند كه با اين قبيل پسماندها درتماس مي­باشند. كشورهاي پيشرفته و توسعه يافته پيش از اين از زباله سوز و سپس از طريق پلاسما، اقدام به امحاء پسماندهاي عفوني مي‌كردند(Armbruster, 1998 ).
خريد تجهيزات براي بي‌خطركردن پسماندهاي بيمارستاني به روش روز دنيا، مستلزم اعتبارات زيادي است كه مي بايست از طرف دولت تامين گردد. مدیریت پسماندهای بیمارستانی نزدیک به پنج سال است که در ایران  به اجرا گذاشته شده و سازمان­های بهداشت و درمان،محیط زیست و شهرداری­ها به لحاظ قانونی دست­اندر کار اجرایی آن و نظارت بر مدیریت درست آن شده­اند(سازمان شهرداری، 1391).
1 ( Health- Care Wastes
2) World Health Organization (WHO)
لينک جزييات بيشتر و دانلود اين پايان نامه:
بررسی پسماندهای بیمارستانی (موردمطالعه : بیمارستان شهدای تجریش تهران)