سلاح//پایان نامه درباره جواز سلاح مأمورین

سلاح

از نظر لغوی در تعریف سلاح گفته شده: «آلتی که بدان جنگ کنند، آلت جنگ، ساز جنگ». تعریف اصطلاحی سلاح تفاوت چندانی با مفهوم لغوی آن ندارد و گفته می­شود سلاح وسیله­ای است که به ­منظور تعرض و یا دفاع به کار می­رود. بر اساس تقسیم­بندی معمول، سلاح به دو نوع سرد و گرم تقسیم می­شود و گرچه این تقسیم­بندی در مورد سلاح­های کشتار جمعی و بیولوژیک، تا حدود زیادی کارایی خود را از دست داده اما با توجه به موضوع بحث ما، به بررسی همین تقسیم­بندی بسنده می­شود. مقصود از سلاح سرد، ابزاری طبیعی با قابلیت تعرض و یا دفاع است که با قدرت انسانی عمل می­نماید همچون قمه، شمشیر، کارد، باتوم و غیره و مقصود از سلاح گرم، ابزاری مکانیکی است که به صورت خودکار یا نیمه­خودکار و با اراده انسان عمل می­نماید همچون انواع تفنگ و ادوات شلیک گلوله­های سنگین (معین، 1380: 580).
البته این تعریف، تکلیف ابزارهای جدیدی چون افشانه­های دفاع شخصی، شوکرهای برقی، سلاح­های لیزری و غیره را مشخص نمی­نماید و در خصوص تعلق آنها به هر کدام از این تقسیم­بندی ابهام وجود دارد اما این ابزارها را به لحاظ این که اثرات آنها بر انسان همانند سلاح گرم، که غالبا موجب مرگ افراد می­گردد، می توان در ردیف سلاح­های سرد تقسیم­بندی نمود و یا حداقل می­توان گفت که سلاح گرم نیستند. وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح نیز افشانه­های اشک­آور گازی و شوکرهای الکتریکی را از مصادیق سلاح سرد جنگی برشمرده است.
در ترمینولوژی حقوق آمده است: “سلاح سرد سلاحی است که آتش نشود مثل چاقو، کارد، شیشه و سلاح گرم سلاحی آتشین است مثل تفنگ” (جعفری لنگرودی، 1363: 43).
انواع سلاح گرم به شرح ذیل است: 1- سلاح­های گرم سبک: سلاحی است که کالیبر آن (قطر دهانه لوله سلاح گرم) 20 میلی­متر و یا کمتر باشد شامل سلاح­های کمری، تفنگ­ها و مسلسل­های دستی است. 2- سلاح­های گرم نیمه­سنگین: سلاح­هایی هستند که کالیبر آنها بین 20 تا 30 میلی­متر باشد. 3- سلاح­های گرم سنگین: سلاح­هایی هستند که از لحاظ فیزیکی کاملاً متمایز از سلاح­های سبک و نیمه­سنگین می­باشند و ساختار این سلاح­ها به گونه­ای است که برای جابه­جایی نیازمند تجهیزات خاص می­باشد. کاربرد عملی بحث فوق در شمول یا عدم شمول مقررات «قانون بکارگیری سلاح توسط مأموران نیروهای مسلح در موارد ضروری» درباره این سلاح­هاست.
در قانون مجازات اسلامی به کرات از سلاح نام برده شده است که از جمله­ی آن ماده 617 است. ابتدا مهم این است که بدانیم به کدام شیئ سلاح گفته می­شود؟ اسلحه که جمع آن سلاح است از نظر عرفی به ابزار و آلاتی گفته می­شود که بوسیله­ی آنها جنگ می­کنند ­(دهخدا،301:1377). در خصوص اینکه به چیزی اسلحه گفته می­شود سه نظر بین فقها مشاهده می­گردد: برخی صرف بکار رفتن قهر و غلبه، حتی با استفاده از توان و قدرت بدنی را اسلحه می­دانند (علامه حلی، قواعدالاحکام ج2:ص272) این نظر قابل رد است چون با قبول این نظر در جرم اسیدپاشی، اسید را با اینکه برای کشتن ساخته نشده باید سلاح به حساب آورد. برخی چوب و عصا و تازیانه را سلاح می­دانند (شرح لمعه، ج9:ص292، ریاضی المسائل، ج2:ص459 و کشف­الغطاء ص419). که این نظر هم قابل قبول نیست چون برای کشتن ساخته نشده­اند. دسته­ای با اشاره به خبر از امام باقر(ع) (کسی که با آلت آهنین در شهری اشاره خوف­انگیز کند دستش بریده می­شود و اگر با آن ضربه­ای به کسی وارد کند کشته می­شود)، سلاح را محدود به سلاح آهنین، مثل شمشیر، نیزه، قمه، خنجر و چاقو کرده­اند و علی­الظاهر وسایلی چون چوب، سنگ و تازیانه را از شمول آن خارج دانسته­اند که در تحریرالوسیله نیز از همین نظر تبعیت شده، تحریرالوسیله، ج2، ص429 ). این نظر منطقی­تر از دو نظر دیگر به نظر می­رسد؛ لازم است معلوم شود که ضابطه­ی تشخیص اسلحه چیست و صرفنظر از صحت و سقم نظراتی که دیوان عالی کشور و اداره حقوقی قوه قضاییه در خصوص اسلحه بیان کرده­اند طبق چه معیاری می­توان آلتی را اسلحه محسوب کرد؟ در مواردی که مقنن احصاء کرده است مثل انواع اسلحه سرد جنگی و شکاری موضوع تبصره 2 ماده 1 قانون تشدید مجازات قاچاق اسلحه و مهمات و قاچاقچیان مسلح مصوب 1353 وزارت جنگ، تردیدی در اسلحه بودن شیء مورد نظر نیست. همین طور چاقو اسلحه است زیرا ماده یک و دو لایحه قانون مجازات حمل چاقو و انواع دیگر اسلحه سرد مصوب 1331 که چاقو را اسلحه­ی سرد به حساب آورده است، و همچنین صدر ماده 617 با قید عبارت “هر کس بوسیله چاقو و یا هرنوع اسلحه­ی دیگر…” چاقو را به طور قطع از مصادیق سلاح دانسته است. دیوان عالی کشور در رای شماره 32/16/12/61 اتهام ایراد جرح با چاقو را با توجه به وحدت ملاک ” آلت برنده بودن” از مصادیق بارز بند ج ماده واحده قانون لغو مجازات شلاق مصوب 1334 یعنی چاقو دانسته است در حالی که اداره حقوقی قوه قضاییه در نظریه شماره 4459/-4/7/73 برخلاف آن نظر داده است: “اینکه اگر کسی قاشق غذاخوری را به نحوی تیز نماید که حالت برندگی پیدا نماید و با آن وسیله­ی مذکور اسلحه سرد محسوب می­گردد یا خیر؟ باید گفت: برنده بودن اشیاء موجب اطلاق اسلحه سرد و انواع دیگر اسلحه سرد و اخلال در نظم و امنیت و آسایش عمومی بر آنها نیست”. “منظور از سلاح آن چیزی است که برای نزاع و جنگیدن بکار می­رود و معنی آن از زمان و مکانی به زمان و مکان دیگر تغییر می­یابد. بدین ترتیب باید دید که برداشت عرف از واژه­ی سلاح یا اسلحه چه می­باشد. اگر­­چه در این قانون به این موضوع تصریح نشده که آیا قانون مذکور مشمول بکارگیری سلاح­های سرد می­شود یا خیر؟
لینک جزییات بیشتر و دانلود این پایان نامه:
جواز استفاده از سلاح توسط مأمورین در حقوق کیفری ایران